Η μεγαλύτερη σε έκταση και πληθυσμό Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Αιτωλικού του Δήμου Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου.
Αποτελείται από το κυρίως χωριό, με πολλά παλιά παραδοσιακά σπίτια που είναι κτισμένο σε μακρόστενο λόφο με υψόμετρο 162 μ. και τους οικισμούς Σταθμός Σταμνάς, Κεφαλόβρυσος Σταμνάς και Λουτρά Σταμνάς, με νεόκτιστα τα περισσότερα σπίτια του, λίγες εκατοντάδες μέτρα από την παραλία της λιμνοθάλασσας Αιτωλικού με τα δροσερά πλατάνια.
Μικρό οδοιπορικό στη Σταμνά
Η Σταμνά είναι η μεγαλύτερη σε έκταση και πληθυσμό Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Αιτωλικού του Δήμου Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου, στον οποίο εντάχθηκε το 2010 με το σχέδιο «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ».
Αποτελείται από το κυρίως χωριό, το οποίο βρίσκεται χτισμένο πάνω σε επίμηκες λόφο (162 μ. υψόμετρο), σε απόσταση 25 χιλιόμετρα από το Μεσολόγγι και 14 χιλ. από το Αιτωλικό.
Παλαιό και όμορφο χωριό, διατηρεί σε μεγάλο βαθμό αρκετά παραδοσιακά στοιχεία, στα κτίσματα, στα έθιμα και στις συνήθειες των κατοίκων.
Η ιστορία της περιοχής φτάνει μέχρι τα μυκηναϊκά χρόνια, κι αυτό μαρτυρούν τα πλούσια αρχαιολογικά ευρήματα της ανασκαφής που βρίσκεται σε εξέλιξη στη θέση Κεφαλόβρυσος Σταμνάς.
Το αρχαίο ρωμαϊκό υδραγωγείο στη Σταμνά Αιτωλοακαρνανίας
Στο χωριό ο επισκέπτης θα φτάσει με το αυτοκίνητο του, εάν ερχόμενος από Αιτωλικό, στην τελευταία στροφή πριν τη Κλεισούρα στρίψει αριστερά και διανύσει μια όμορφη και γραφική διαδρομή 5 χιλιομέτρων για τα Λουτρά (Κεφαλόβρυσος) και αλλά 3 χιλ. για το κυρίως χωριό, αφού διασχίσει τους ελαιώνες με τις αιωνόβιες ελιές.
Εάν έρθει από Αγρίνιο μέσω Αγγελοκάστρου, μετά τον κόμβο της νέας Εθνικής Οδού (παράκαμψη Αγρινίου) στη θέση «25», θα ανέβει τη μικρή ανηφόρα και με θέα στην κοιλάδα του Αχελώου στα δεξιά του (δυτικά) και τον Αράκυνθο και τη λιμνοθάλασσα Αιτωλικού-Μεσολογγίου στα αριστερά του (νοτιοανατολικά), θα μπει στο χωριό από τη βόρεια είσοδο του.
Εκεί θα βρει το πανέμορφο αν και λίγο εγκατελειμένο κτίσμα του Δημοτικού Σχολείου χτισμένο το 1907, Αγροτικό Ιατρείο, φαρμακείο, πολλά καφενεία παραδοσιακά και σύγχρονα, ταβέρνες και οπωροπαντοπωλεία.
Μπορεί να επισκεφθεί την πλούσια δανειστική βιβλιοθήκη του χωριού η οποία ιδρύθηκε από το 1978 (λειτουργεί Τετάρτη και Σάββατο), να περπατήσει στα στενά δρομάκια και να θαυμάσει τα παλιά διώροφα σπίτια με τις χαρακτηριστικές καμάρες και να ξεκουραστεί πίνοντας το καφεδάκι του αγναντεύοντας τη μαγευτική θέα προς τον Αράκυνθο και την Αγι-Αγάθη, τη λιμνοθάλασσα και το μυθικό ποταμό Αχελώο.
Να περιπλανηθεί στα όμορφα μονοπάτια που απλόχερα προσφέρει η φύση και μέσα από περιποιημένα λιοστάσια, περπατώντας δίπλα στις ράγες του τρένου, που έπαψε να σφυρίζει το 1969 (η γνωστή γραμμή οτομοτρίς Κρυονέρι-Αγρίνιο), να καταλήξει στην παραλία του χωριού (λιμνοθάλασσα Αιτωλικού), που αποτελεί για τους Σταμνιώτες αλλά και για τους κατοίκους γειτονικών περιοχών, τόπο αναψυχής και ξεκούρασης, ιδανικό για βόλτα, καφέ ή φαγητό, στις ταβέρνες που λειτουργούν όλο το χρόνο.
Ιδανικός επίσης τόπος αναψυχής και ανάτασης για τους ντόπιους είναι η Αγι-Αγάθη, σε υψόμετρο περίπου
500 μ. απέναντι ακριβώς από το χωριό και σε απόσταση μόλις 4 χιλιόμετρα από την παραλία.
Το μοναστήρι ιδρύθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα από το μοναχό Πανάρετο Παλαμά, ο οποίος νωρίτερα είχε αναμορφώσει τη γνωστή μονή της Αγίας Ελεούσας (και αυτή εντός των ορίων του πάλαι ποτέ Δήμου Ωλενείας).
Εκεί ο επισκέπτης θα πάρει τον καφέ του και θα φάει στο μισθωμένο δημοτικό αναψυκτήριο που λειτουργεί όλο το χρόνο, θα ξεδιψάσει στο δροσερό της πηγής κάτω από τα υπεραιονόβια πλατάνια, φυτεμένα απ’ τον ίδιο τον Πανάρετο Παλαμά γύρω στα 1880 και να απολαύσει τη μοναδικότητα του τοπίου με θέα που φτάνει έως την κορυφή του όρους Αίνος της Κεφαλλονιάς.
Στο χώρο αυτό, κάθε χρόνο 21 – 23 Αυγούστου συντελείται ένα από τα πιο γνήσια ιστορικοθρησκευτικά πανηγύρια της χώρας μας, το πιο σημαντικό της περιοχής μετά απ’ αυτό του Αη Συμιού στο Μεσολόγγι.
Στο πανηγύρι της Αγι-Αγάθης, Αιτωλικιώτες και Σταμνιώτες, υπό τους ήχους του ζουρνά και της πίπιζας, ανταμώνουν στα πλατάνια σε μια ιστορική αναπράσταση των γεγονότων του 1824.
Λίγο ψηλότερα, από την κορυφή «Ψηλή Παναγία», παρότι το υψόμετρο δεν είναι πολύ μεγάλο (604 μ.), μπορεί κανείς να θαυμάσει την υπέροχη θέα σε όλη σχεδόν την επαρχία Μεσολογγίου, το όρος Παναιτωλικό, τα Ακαρνανικά Όρη και τα Όρη Βάλτου.
Το χωριό συνδέεται καθημερινά με δρομολόγια του υπεραστικού ΚΤΕΛ με Αγρίνιο, Αιτωλικό, Μεσολόγγι και Αθήνα.
Πλούσια η χλωρίδα με όλα τα είδη που συναντά κανείς στην Αιτωλική γη, θαμνώδης κυρίως η βλάστηση, ενώ κυριαρχεί παντού η ελιά, ο σκίνος,το πουρνάρι και το πεύκο.
Και η πανίδα δεν υστερεί, αφού καταφέρνουν και επιβιώνουν η αλεπού, το κουνάβι, ο ασβός, ο σκαντζόχοιρος, ενώ παλιότερα μπορούσε κανείς να δει λαγούς, βίδρες κ.λ.π.
Επίσης η περιοχή θεωρείται από τους καλύτερους κυνηγότοπους πουλιών στην Ελλάδα και γι αυτό κατά την κυνηγετική περίοδο, τα παλαιότερα κυρίως χρόνια, κατακλύζονταν από κυνηγούς.