ΠΑΝΙΔΑ
(Χαρακτηριστικά του νομού Αιτωλοακαρνανίας)
Λίγα είναι γνωστά για την πανίδα της περιοχής. Εξαίρεση αποτελούν οι προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura. Επίσης στοιχεία περί πανίδας παρατίθεται στην ειδική μελέτη της Αιτωλικής στα πλαίσια του Leader+, σχετική με το δίκτυο μονοπατιών και τον εναλλακτικό τουρισμό στην περιοχή παρέμβασης. Πιο αναλυτικά στοιχεία βρίσκει κανείς για τα πουλιά. Περί τα 124 είδη περιγράφονται στην ημιορεινό και ορεινό χώρο, ενώ αν συνεκτιμηθούν και οι υγρότοποι, ο αριθμός ξεπερνά τα 250 είδη.
Περιγράφονται επίσης 10 είδη αμφιβίων, 29 είδη ερπετών, ενώ σημαντική είναι η παρουσία στην περιοχή ειδών όπως το τσακάλι, η βίδρα, ο λύκος, η αγριόγατα, το ζαρκάδι, ο σκίουρος, ασβός, η νυφίτσα, το κουνάβι, η αλεπού, ο λαγός, το ευρωπαϊκό αγριόγιδο και περιστασιακά η αρκούδα.
ΧΛΩΡΙΔΑ
(Χαρακτηριστικά του νομού Αιτωλοακαρνανίας)
Η καταγραφή της χλωρίδας μιας περιοχής αφορά τη συστηματική βοτανική κι έχει να κάνει με το σύνολο των ειδών φυτών που απαντούν εκεί. Πρόκειται για επώδυνη, μακρόχρονη και εξειδικευμένη εργασία η οποία σε ελάχιστες περιοχές της χώρας έχει γίνει ολοκληρωμένα.
Το ενδιαφέρον για την διάκριση των οικοτόπων, της αξίας τους και την διαβάθμισή τους ως προτεραιότητας για προστασία, εστιάζεται στη «βλάστηση» κι όχι στη χλωρίδα. Η χλωρίδα λειτουργεί απλά ως μια παράμετρος αθροιστική.
Σημαντικές φυτοκοινότητες ως προς την σύνθεση ειδών και την έκτασή τους στην περιοχή παρέμβασης παρατηρούμε:
– Στην βλάστηση των υγρολίβαδων, των εποχικά κατακλυζόμενων εκτάσεων και των αμμοθινών στους υγρότοπους του Μόρνου και του Ευήνου. Συμμετέχουν είδη όπως Salicornia, Halimione, Scripus, Tamarix, Phragmites κλπ.
– Στην ποώδη βλάστηση των κάθετων βράχων, των φαραγγιών και των αλπικών λιθώνων. Εδώ παρατηρούνται αρκετά ενδημικά είδη. Χαρακτηριστικά είναι τα Centaurea niederi στον Αράκυνθο και το Centaurea heldreichi alba στη Βαράσοβα. Στα Βαρδούσια έχουν καταγραφεί 62 ενδημικά είδη φυτών.
– Στην μεγάλη φυσικότητα και αντιπροσωπευτικότητα που χαρακτηρίζουν σημαντικές εκτάσεις δασών κεφαλληνιακής ελάτης και πλατύφυλλης βελανιδιάς στα ορεινά της περιοχής παρέμβασης. Συναντούμε διατάρακτα δάση που δεν έχουν υλοτομηθεί, με όλες τις κλάσεις ηλικιών των κυρίαρχων δέντρων.
– Στην έντονη κάθετη ζώνωση που αναπτύσσουν οι τύποι βλάστησης, καθώς διαβαθμίζονται από τη θάλασσα ή από τα βαθιά ρέματα και τις ποταμοκοιλάδες προς τις κορυφές.
Η έντονη διαβάθμιση των κλιματικών συνθηκών (και εδαφικών) στο σύνολο της περιοχής, αποτυπώνεται στην έντονη διαβάθμιση και ποικιλία της βλάστησης (και της χλωρίδας). Δημιουργούνται έτσι ποικίλοι βιοκλιματικοί τύποι, από τον ξηροθερμικό μεσογειακό του λιοκαμένου βράχου με τα φρύγανα, ως τον ορομεσογειακό ηπειρωτικό της οξυάς στη Σαράνταινα και στα αλπικά Βαρδούσια.
ΓΕΩΛΟΓΙΑ
(Χαρακτηριστικά του νομού Αιτωλοακαρνανίας)
Η περιοχή παρέμβασης της Αιτωλικής βρίσκεται πάνω σε τρεις γεωτεκτονικές ζώνες.
α) Την Ιόνια, που καταλαμβάνει την περιοχή του Μεσολογγίου – εκβολών Ευήνου,
β) του Γαβρόβου – Τριπόλεως, που καταλαμβάνει τις περιοχές από τη Βαράσοβα ως τη Ναύπακτο και
γ) της Πίνδου, που καταλαμβάνει το μέγιστο της έκτασης, από τη Ναύπακτο και την παράκτια Δωρίδα ως την περιοχή Δομνίστας – Κρίκελλου και Βαρδουσίων.
Τα κύρια πετρώματα που συναντούμε μπορεί να ταξινομηθούν σε τρεις τύπους:
α) Τα ασβεστολιθικά, που κυριαρχούν σε όλες σχεδόν τις κορυφές του ημιορεινού και ορεινού όγκου. Πρόκειται για ασβεστολίθους του μεσοζωϊκού αιώνα, που σχηματίστηκαν σε βυθούς θαλασσών,
β) τους φλύσχες και τους αργιλικούς σχιστόλιθους που απαντούν στην περιοχή του Αρακύνθου, των βουνών του Αντιρρίου-Χάλκειας (πλην Βαράσοβας και κορυφής Κλόκοβας), στην ευρύτερη περιοχή Βλαχομάνδρας, στο όρος Τρίκορφα Ευπαλίου, αλλά και σε πολλές άλλες θέσεις κάτω από τους ασβεστόλιθους,
γ) νεογεννή πετρώματα από ψαμμίτες, κροκάλες, αργίλους, μάργες αλλά και εδάφη ιζηματογεννή που προέκυψαν στο νεώτερο γεωλογικό χρόνο από τη δράση των ποταμών. Τέτοια εδάφη παρατηρούμε στις πεδιάδες του Ευήνου και του Μόρνου, στην κοιλάδα της Γαβρολίμνης, στην περιοχή των λόφων του Αντιρρίου και τις μικρές πεδιάδες πλάι στις κοίτες των ποταμών.